De blaas zit in de onderbuik van het menselijk lichaam. Het is een tijdelijke opslagplaats voor urine. De blaas ontvangt urine die via de urineleiders vanuit de nieren stroomt. Hier wordt het opgeslagen voordat het wordt uitgeplast.
De blaas bestaat uit de blaaspier en 2 sluitspieren. Bij mannen zit de interne sluitspier in de blaashals en de externe sluitspier in de plasbuis. De blaasspier spant zich aan en de in- en uitwendige sluitspier ontspannen wanneer er aandrang is om te plassen. Dit zorgt ervoor dat de urine wordt uitgeplast op het juiste moment.
Een gezond persoon moet ongeveer zes tot acht keer per dag plassen. Dit komt doordat de blaas als opslag fungeert, waardoor men maar enkele keren per dag naar het toilet hoeft. Om goed voor de blaas te zorgen, is het belangrijk om voldoende vocht te drinken, een goede stoelgang te hebben, niet te veel cafeïne en alcohol te consumeren, niet te roken, een gezond gewicht te behouden, niet te persen tijdens het plassen en de blaas altijd goed te legen.
Wat is de functie van de blaas in het urinestelsel?
De blaas is een belangrijk orgaan in het urinestelsel en heeft als voornaamste functie het opslaan van urine. De blaas is gelegen in de onderbuik en is een gespierd orgaan dat als een reservoir fungeert voor urine. Wanneer de blaas volloopt, rekken de spieren in de blaaswand op. En wanneer de blaas wordt geleegd, trekken deze spieren samen.
De blaas heeft een opslagcapaciteit van ongeveer 400 tot 700 ml urine. Dit betekent dat de blaas normaal gesproken deze hoeveelheid urine kan vasthouden voordat de drang om te plassen ontstaat. Echter, in het geval van extreme oprekking kan de blaas maximaal 1500 tot 2000 ml urine bevatten.
De blaashals is het laagste punt van de blaas en fungeert als de uitgang naar de urinebuis. Het wordt ook wel de blaasuitgang genoemd. De blaashals is voorzien van een sluitspier die de urinebuis opent bij het lozen van urine en daarna weer sluit. Deze sluitspier zorgt ervoor dat de urine niet ongewenst uit de blaas lekt en gecontroleerd wordt afgevoerd.
Symptomen van blaasproblemen
Een overactieve blaas kan zich op verschillende manieren manifesteren en kan een grote impact hebben op het dagelijks leven. Hier zijn enkele veelvoorkomende symptomen die relevant zijn voor de vraag naar blaasproblemen:
- Vaak en heel sterk het gevoel hebben dat u moet plassen: Mensen met een overactieve blaas ervaren vaak een constant en dringend gevoel om naar het toilet te gaan, zelfs als de blaas niet vol is.
- Heel vaak moeten plassen: Bij blaasproblemen kan men meer dan acht keer per dag en meer dan één keer per nacht naar het toilet moeten gaan.
- De plas niet meer kunnen ophouden: Een ander symptoom van een overactieve blaas is het onvermogen om de drang om te plassen te weerstaan, waardoor men soms ongewild urineverlies kan ervaren.
- Andere mogelijke symptomen: Sommige mensen hebben ook last van problemen met de ontlasting of pijn bij het vrijen, wat kan wijzen op onderliggende blaasproblemen.
Een overactieve blaas kan het dagelijks leven verstoren en leiden tot slaapgebrek, vermoeidheid en zelfs sociaal isolement. Het is belangrijk om te weten dat verschillende factoren blaasproblemen kunnen veroorzaken, waaronder:
- Problemen met de bekkenbodemspieren: Een zwakke bekkenbodem kan bijdragen aan blaasproblemen, zoals het onvermogen om de urine op te houden.
- Afwijkingen in de blaas: Structurele afwijkingen in de blaas kunnen leiden tot overactieve blaasproblemen.
- Medicatie: Sommige medicijnen, zoals plaspillen of antidepressiva, kunnen bijwerkingen hebben die blaasproblemen veroorzaken.
- Afwijkingen van het zenuwstelsel: Neurologische aandoeningen zoals Alzheimer, Parkinson en Multiple Sclerose kunnen de blaasfunctie beïnvloeden.
- Eerdere bestraling of ingreep in het bekkengebied: Een eerdere medische behandeling kan de blaasfunctie beïnvloeden en leiden tot blaasproblemen.
- Leefstijlfactoren: Bepaalde leefstijlfactoren, zoals overmatig gebruik van alcohol, cafeïne houdende dranken, nicotine of drugs, en stress, kunnen bijdragen aan blaasproblemen.
Het is belangrijk om te weten dat de aanwezigheid van symptomen van blaasproblemen een teken kan zijn dat er medische aandacht nodig is. Als u last heeft van deze symptomen, is het raadzaam om contact op te nemen met uw arts voor een juiste diagnose en behandeling.
Veelvoorkomende blaasaandoeningen
Een blaasontsteking is een veelvoorkomende blaasaandoening die veroorzaakt wordt door bacteriën. Het kan terugkerend of chronisch worden en wordt behandeld met antibiotica. Wanneer iemand last heeft van een blaasontsteking, kan er sprake zijn van pijn, een branderig gevoel bij het plassen en vaak naar het toilet moeten. Het is belangrijk om een blaasontsteking tijdig te behandelen om verdere complicaties te voorkomen.
Bij een overactieve blaas trekt de blaasspier te vaak en te sterk samen, waardoor er vaak aandrang is om te plassen en het moeilijk is om de plas op te houden. Dit kan leiden tot ongewild urineverlies of frequente toiletbezoeken. Mensen met een overactieve blaas kunnen baat hebben bij het trainen van de blaasspier, het vermijden van prikkelende dranken zoals koffie en het toepassen van blaastrainingstechnieken om de controle over de blaas te verbeteren.
Het blaaspijnsyndroom is een ontsteking van de urineblaas waarbij de klachten lijken op een gewone blaasontsteking, maar bacteriën worden zelden gevonden. Mensen met blaaspijnsyndroom ervaren vaak pijn in de onderbuik, frequente aandrang om te plassen en pijn tijdens het plassen. De exacte oorzaak van deze aandoening is niet bekend en de behandeling richt zich op het verlichten van de klachten. Medicatie, blaasspoelingen en bekkenbodemtherapie kunnen onderdeel zijn van de behandeling.
- Ongewild urineverlies, ook wel incontinentie genoemd, is een veelvoorkomend probleem. Het kan worden onderverdeeld in stressincontinentie (lekkage bij drukverhoging zoals hoesten of niezen), aandrangincontinentie (plotselinge aandrang en het niet op tijd kunnen bereiken van het toilet), of gemengde incontinentie (combinatie van stress- en aandrangincontinentie).
Het is van belang om bij aanhoudende blaasproblemen de ernst van de klachten te bespreken met een uroloog. Een multidisciplinaire aanpak kan worden ingezet, waarbij verschillende specialisten betrokken kunnen zijn, zoals een continentieverpleegkundige, bekkenfysiotherapeut, gynaecoloog/seksuoloog of diëtist. Deze specialisten kunnen helpen bij het verminderen van klachten en het verbeteren van de levenskwaliteit van de patiënt.
Om goed voor de blaas te zorgen, wordt aanbevolen om voldoende vocht te drinken (minimaal 1,5 liter per dag), te zorgen voor een goede stoelgang door voldoende vezels te eten, matig te zijn met cafeïne en alcohol, te stoppen met roken, een gezond gewicht te behouden en niet te persen tijdens het plassen. Bij aanhoudende plasklachten is het raadzaam om deze met een huisarts te bespreken.
Diagnose van blaasproblemen: Methoden en tests gebruikt om blaasproblemen vast te stellen
Als het gaat om de diagnose van blaasproblemen, kunnen er verschillende methoden en tests worden gebruikt om de oorzaken en symptomen te achterhalen. Chronische blaasproblemen kunnen multiple oorzaken hebben en zijn vaak moeilijk te identificeren. Het is belangrijk om een arts te raadplegen als u last heeft van aanhoudende blaasklachten. Hier zijn enkele veelvoorkomende methoden en tests die worden gebruikt:
- Medische geschiedenis en lichamelijk onderzoek: De arts zal uw medische geschiedenis en symptomen doornemen en een lichamelijk onderzoek uitvoeren om mogelijke aanwijzingen te vinden.
- Urineonderzoek: Een urinemonster kan worden geanalyseerd op de aanwezigheid van infecties, ontstekingen of andere afwijkingen die blaasproblemen kunnen veroorzaken.
- Beeldvormende tests: Tests zoals een echografie, CT-scan of MRI-scan kunnen worden gebruikt om de blaas en omliggende structuren in detail te bekijken en eventuele afwijkingen op te sporen.
- Urodynamisch onderzoek: Dit is een gespecialiseerde test waarbij de blaasfunctie wordt geëvalueerd, zoals de blaascapaciteit, druk in de blaas en de kracht van de blaasspieren.
- Cystoscopie: Dit is een procedure waarbij een dunne buis met een camera (cystoscoop) in de blaas wordt ingebracht om het inwendige van de blaas te visualiseren en eventuele afwijkingen op te sporen.
Het identificeren van de oorzaak van blaasproblemen is cruciaal voor het bepalen van de juiste behandeling. De hierboven genoemde methoden en tests kunnen artsen helpen bij het stellen van een diagnose en het maken van een behandelplan. Als u last heeft van blaasproblemen, is het raadzaam om een afspraak te maken met een uroloog of een andere medische professional op het gebied van blaasgezondheid.
Behandelingen voor blaasproblemen
Als u last heeft van blaasproblemen, zijn er verschillende behandelingen die u kunnen helpen. Deze behandelingen kunnen bestaan uit leefstijladviezen, bekkenfysiotherapie, medicatie en botox. Hieronder vindt u meer informatie over deze opties en benaderingen voor het behandelen van blaasproblemen.
Leefstijladviezen: Leefstijladviezen kunnen een belangrijke rol spelen bij het verminderen van blaasproblemen. Enkele adviezen zijn het drinken van voldoende water, het vermijden van pittig en sterk smakend voedsel, het aannemen van de juiste toilethouding, het eten van voldoende vezels, het beperken van alcohol en cafeïne, en het voorkomen van overgewicht. Door deze adviezen op te volgen, kunt u mogelijk uw blaasproblemen verminderen.
Bekkenfysiotherapie: Bekkenfysiotherapie is een behandeling die specifiek gericht is op het versterken en trainen van de spieren in het bekkengebied. Deze therapie kan bestaan uit uitleg over uw klachten, adviezen over plassen en ontlasten, adviezen over uw eet- en drinkpatroon, en gerichte oefeningen zoals spierfunctieverbetering, ademhalings- en ontspanningsoefeningen, en blaastraining. Door bekkenfysiotherapie kunt u leren hoe u beter met uw blaasproblemen om kunt gaan.
Medicatie en botox: In sommige gevallen kan medicatie voorgeschreven worden om blaasproblemen te behandelen. Deze medicatie kan bestaan uit anti-cholinergica, mirabegron en oestrogenen. Anti-cholinergica helpen om de blaasspier te ontspannen, mirabegron zorgt ervoor dat de blaasspier minder vaak samentrekt en oestrogenen helpen bij het herstel van het slijmvlies in de blaas. Botoxinjectie kan ook worden gebruikt als behandeling voor een overactieve blaas. Deze injectie zorgt ervoor dat de spieren in de blaas worden ontspannen, waardoor de frequentie van het plassen kan verminderen.
Preventie van blaasproblemen
Blaastrakt-infecties zijn een veelvoorkomend probleem, vooral bij vrouwen. Gelukkig zijn er verschillende maatregelen en levensstijltips die kunnen helpen bij het voorkomen van blaasproblemen. Hier zijn enkele belangrijke bevindingen uit recente studies die verband houden met de preventie van blaasproblemen:
1. Antibiotica voor het voorkomen van terugkerende urineweginfectie bij niet-zwangere vrouwen: Een Cochrane-review uit 2004 onderzocht het gebruik van antibiotica voor het voorkomen van herhaalde urineweginfecties bij niet-zwangere vrouwen. Het onderzoek toonde aan dat antibiotica effectief kunnen zijn om het risico op recidiverende infecties te verminderen.
2. Lactobacilli versus antibiotica om urineweginfecties te voorkomen bij postmenopauzale vrouwen: Een studie uit 2012 vergeleek het gebruik van Lactobacilli met antibiotica bij het voorkomen van urineweginfecties bij postmenopauzale vrouwen. De bevindingen suggereren dat Lactobacilli mogelijk een alternatieve behandelingsoptie kunnen zijn.
3. Effectiviteit van cranberry-capsules voor het voorkomen van urineweginfecties bij kwetsbare ouderen: Een dubbelblinde, gerandomiseerde, placebogecontroleerde studie uit 2014 onderzocht de effectiviteit van cranberry-capsules bij het voorkomen van urineweginfecties bij kwetsbare ouderen in langdurige zorginstellingen. De resultaten toonden aan dat cranberry-capsules mogelijk gunstige effecten hebben bij het verminderen van het risico op infecties.
Hoewel deze studies waardevolle inzichten bieden, is het belangrijk op te merken dat er mogelijk andere relevante onderzoeken en informatie zijn die niet in de genoemde bronnen zijn opgenomen. Het nemen van preventieve maatregelen, zoals het regelmatig reinigen van het genitale gebied, voldoende hydratatie, goede toilethygiëne en het vermijden van risicofactoren zoals langdurig ophouden van urine, kan ook helpen bij het behouden van een gezonde blaas. Voor meer specifieke tips en adviezen is het raadzaam om een medische professional te raadplegen.
Oefeningen om de blaas te versterken
Om de blaas te versterken en urineverlies bij inspanning te verminderen, kunnen oefeningen voor de bekkenbodemspieren worden gedaan. Deze oefeningen zijn gericht op het versterken van de spieren die de blaas ondersteunen en helpen bij het beheersen van de urinestroom. Door regelmatig deze oefeningen te doen, kunt u geleidelijk weer meer controle over uw blaas krijgen.
De oefeningen voor de bekkenbodemspieren bestaan uit het aanspannen en ontspannen van deze spieren. Het is belangrijk om deze oefeningen gedurende een langere periode, bijvoorbeeld 6 tot 8 weken, dagelijks te doen om de best mogelijke resultaten te behalen. Een oefensessie van 10 keer knijpen en ontspannen duurt ongeveer 2 tot 3 minuten. Het wordt aanbevolen om deze oefeningen regelmatig te herhalen en elke dag ‘s ochtends, ‘s middags en ‘s avonds te oefenen.
Het is ook mogelijk om de hulp in te schakelen van een huisarts of een bekkenfysiotherapeut om de oefeningen correct uit te voeren en advies te krijgen. Begeleiding kan nuttig zijn, vooral als u de oefeningen nog nooit eerder heeft gedaan. Zij kunnen u de juiste techniek laten zien en u tips geven om de oefeningen effectief uit te voeren.
Na 6 tot 8 weken oefenen kunt u verbetering verwachten in uw blaascontrole. Als de klachten na deze periode echter nog steeds aanhouden, kan het verstandig zijn om verdere behandeling onder begeleiding van een bekkenfysiotherapeut te overwegen. Zij kunnen een inwendig onderzoek doen om de spierspanning te meten of te stimuleren, afhankelijk van uw specifieke situatie. Bovendien kunt u ook gebruikmaken van apps op uw telefoon of tablet die u kunnen begeleiden bij het uitvoeren van de oefeningen.
